ในอดีต ปะเก็นใยหิน (Asbestos Gasket) เคยถูกนำมาใช้อย่างแพร่หลายในหลากหลายอุตสาหกรรมเนื่องจากคุณสมบัติที่เป็นเอกลักษณ์ อย่างไรก็ตาม ด้วยความตระหนักถึงอันตรายต่อสุขภาพที่เกิดจากใยหิน ทำให้ปัจจุบันการใช้งานปะเก็นใยหินถูกจำกัดและควบคุมอย่างเข้มงวด บทความนี้จะอธิบายถึงความแตกต่างระหว่างปะเก็นใยหินกับปะเก็นทั่วไป กลไกการทำงาน ข้อดีข้อเสีย และการใช้งานที่เหมาะสม พร้อมทั้งข้อควรระวังด้านสุขภาพและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง

ความแตกต่างระหว่างปะเก็นใยหินกับปะเก็นทั่วไป:

ความแตกต่างที่สำคัญที่สุดระหว่างปะเก็นใยหินกับปะเก็นทั่วไปอยู่ที่ วัสดุหลักที่ใช้ในการผลิต

• ปะเก็นใยหิน: ผลิตจากเส้นใยแร่ใยหิน (Asbestos) ซึ่งเป็นกลุ่มของแร่ธาตุซิลิเกตที่มีโครงสร้างเป็นเส้นใยยาวและแข็งแรง เส้นใยเหล่านี้ถูกนำมาผสมกับวัสดุประสาน (Binder) ต่างๆ เช่น ยาง หรือสารสังเคราะห์ แล้วนำไปขึ้นรูปเป็นแผ่นปะเก็น
• ปะเก็นทั่วไป: ผลิตจากวัสดุหลากหลายชนิดที่ไม่ใช่ใยหิน เช่น ยาง (NBR, EPDM, Viton), ไฟเบอร์สังเคราะห์ (Aramid, PTFE), กราไฟท์, โลหะ (ทองแดง, สแตนเลส), หรือวัสดุคอมโพสิตต่างๆ วัสดุเหล่านี้ถูกเลือกใช้ตามคุณสมบัติที่เหมาะสมกับการใช้งาน เช่น ความทนทานต่ออุณหภูมิ ความดัน สารเคมี และความสามารถในการซีล

กลไกการทำงานของปะเก็น:

ไม่ว่าจะเป็นปะเก็นใยหินหรือปะเก็นทั่วไป หลักการทำงานพื้นฐานคือการ สร้างซีลที่แน่นหนาระหว่างพื้นผิวสองชิ้นที่ประกบกัน เพื่อป้องกันการรั่วไหลของของเหลวหรือก๊าซ เมื่อมีการขันน็อตหรือใช้แรงกด พื้นผิวของปะเก็นจะถูกบีบอัดและเติมเต็มช่องว่างเล็กๆ หรือรอยขรุขระบนพื้นผิวของชิ้นส่วนที่ประกบกัน แรงยืดหยุ่นของวัสดุปะเก็นจะช่วยรักษาแรงกดนี้ไว้ ทำให้เกิดการซีลที่มีประสิทธิภาพ

คุณสมบัติเด่นของปะเก็นใยหิน (ในอดีต):

ในอดีต ปะเก็นใยหินได้รับความนิยมเนื่องจากคุณสมบัติที่โดดเด่นหลายประการ ดังนี้:

• ทนทานต่ออุณหภูมิสูง: ใยหินสามารถทนต่ออุณหภูมิสูงได้ดีมาก ทำให้เหมาะกับการใช้งานในสภาวะที่มีความร้อนสูง
• ทนทานต่อสารเคมี: ใยหินมีความเฉื่อยทางเคมีสูง ทนทานต่อการกัดกร่อนของสารเคมีหลายชนิด
• ความแข็งแรงและความทนทาน: เส้นใยหินมีความแข็งแรงและทนทานต่อแรงดึงและแรงเฉือนได้ดี
• ราคาค่อนข้างถูก: ในอดีต ใยหินเป็นวัสดุที่มีราคาไม่สูงมากนัก

ข้อเสียและอันตรายต่อสุขภาพของใยหิน:

แม้จะมีคุณสมบัติที่ดีหลายประการ แต่ข้อเสียที่ร้ายแรงที่สุดของใยหินคือ อันตรายต่อสุขภาพ เมื่อเส้นใยหินถูกปล่อยออกมาในอากาศและถูกสูดดมเข้าไปในปอด เส้นใยเหล่านี้สามารถฝังตัวอยู่ในเนื้อเยื่อปอดและก่อให้เกิดโรคร้ายแรงต่างๆ ได้แก่:

• แอสเบสตอสซิส (Asbestosis): โรคปอดเรื้อรังจากการสะสมของเส้นใยหิน ทำให้เกิดอาการหายใจลำบาก ไอ และอาจนำไปสู่ภาวะหัวใจล้มเหลว
• มะเร็งปอด (Lung Cancer): ผู้ที่สัมผัสกับใยหินมีความเสี่ยงสูงในการเกิดมะเร็งปอด โดยเฉพาะผู้ที่สูบบุหรี่ร่วมด้วย
• มะเร็งเยื่อหุ้มปอดและเยื่อบุช่องท้อง (Mesothelioma): มะเร็งร้ายแรงที่เกิดจากเยื่อหุ้มปอดหรือเยื่อบุช่องท้อง ซึ่งมีความสัมพันธ์โดยตรงกับการสัมผัสใยหิน

ด้วยเหตุผลด้านสุขภาพนี้เอง ทำให้การผลิตและการใช้งานผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของใยหิน รวมถึงปะเก็นใยหิน ถูกจำกัดหรือห้ามในหลายประเทศทั่วโลก

การใช้งานปะเก็นใยหิน (ในอดีตและข้อจำกัดปัจจุบัน):

ในอดีต ปะเก็นใยหินถูกนำไปใช้งานอย่างกว้างขวางในอุตสาหกรรมต่างๆ เช่น:

• อุตสาหกรรมยานยนต์: ใช้ในระบบไอเสีย เครื่องยนต์ และส่วนประกอบอื่นๆ ที่มีความร้อนสูง
• อุตสาหกรรมโรงไฟฟ้า: ใช้ในระบบไอน้ำแรงดันสูง และอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับความร้อน
• อุตสาหกรรมเคมีและปิโตรเคมี: ใช้ในอุปกรณ์ที่ต้องสัมผัสกับสารเคมีที่มีฤทธิ์กัดกร่อนและอุณหภูมิสูง
• อุตสาหกรรมการก่อสร้าง: ใช้เป็นวัสดุซีลในท่อและอุปกรณ์ต่างๆ

ปัจจุบัน การใช้งานปะเก็นใยหินถูกจำกัดอย่างมาก และในหลายกรณีถือว่าเป็นสิ่งผิดกฎหมาย การเปลี่ยนไปใช้วัสดุปะเก็นทางเลือกที่ไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพได้กลายเป็นมาตรฐานในอุตสาหกรรมส่วนใหญ่ หากยังมีการใช้งานปะเก็นใยหินในอุปกรณ์เก่า ควรมีการจัดการและกำจัดอย่างระมัดระวังโดยผู้เชี่ยวชาญเพื่อป้องกันการฟุ้งกระจายของเส้นใย

ปะเก็นทางเลือกที่ไม่ใช่ใยหิน:

ปัจจุบัน มีวัสดุปะเก็นทางเลือกมากมายที่มีคุณสมบัติเทียบเท่าหรือดีกว่าปะเก็นใยหินในหลายด้าน และมีความปลอดภัยต่อสุขภาพมากกว่า เช่น:

• ปะเก็นยางสังเคราะห์ (NBR, EPDM, Viton): ทนทานต่อน้ำมัน สารเคมี และอุณหภูมิที่หลากหลาย
• ปะเก็นไฟเบอร์อารามิด (Aramid Fiber Gasket): มีความแข็งแรง ทนทานต่อแรงดึง และทนความร้อนได้ดี
• ปะเก็น PTFE (Teflon): ทนทานต่อสารเคมีเกือบทุกชนิด และมีค่าสัมประสิทธิ์แรงเสียดทานต่ำ
• ปะเก็นกราไฟท์ (Graphite Gasket): ทนทานต่ออุณหภูมิสูงมาก และมีการซีลที่ดีเยี่ยม
• ปะเก็นโลหะ (Metal Gasket): เหมาะสำหรับการใช้งานที่มีอุณหภูมิและความดันสูงมาก

ข้อควรระวังด้านสุขภาพและกฎหมาย:

• หลีกเลี่ยงการสัมผัส: หากจำเป็นต้องจัดการกับปะเก็นใยหินเก่า ควรใช้อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (PPE) ที่เหมาะสม เช่น หน้ากากป้องกันอนุภาค ถุงมือ และชุดป้องกัน
• การกำจัดอย่างถูกวิธี: ปะเก็นใยหินที่ไม่ได้ใช้งานแล้วถือเป็นของเสียอันตราย ควรมีการกำจัดตามกฎหมายและข้อบังคับท้องถิ่น
• ตรวจสอบกฎหมาย: ผู้ใช้งานควรตรวจสอบกฎหมายและข้อบังคับล่าสุดเกี่ยวกับการใช้และการกำจัดผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของใยหินในพื้นที่ของตน

@thaipeachtech UKL #Universal Asbestos Gasket ปะเก็นที่จริงใจ ใช้งานได้หลากหลาย สามารถทนเคมี ทนแรงดัน ทนอุณหภูมิสูงๆ ได้ เหมาะสำหรับงานสตรีม หรืองานฮอทออยล์ สนใจสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ บริษัท ไทยพีชเทค จำกัด Tel : 02-482-3141 / 02-482-3148 www.thaipeachtech.com line id :@thaipeach #ไทยพีชเทค #thaipeachtech #UKL #UKLuniversal #UKLrit #UKLoilit #UKL80 #UKL1000 #UKL100 #Asbestosgasket #ปะเก็น #ปะเก็นตัด #ปะเก็นแผ่น #ปะเก็นหน้าแปลน #ปะเก็นแอสเบสตอส ♬ เสียงต้นฉบับ - thaipeachtech